پروفسور کردوانی: آبخیز داری و آبخوان داری،کدام یک درست انجام می گیرد؟!


سیلاب یکی از پدیده‌های طبیعی است که به دلیل افزایش بارش باران در مدت زمان کوتاه به وجود می‌آید. لازم به توضیح است که این حادثه طبیعی در تمامی کشورهای دنیا به وقوع می‌پیوندد. از دلایل وقوع سیلاب همانطور که بسیاری از کارشناسان برجسته محیط زیست در چند روز اخیر به آن اشاره کرده اند،نبود طرح‌های آبخیزداری در بالادست است. هرچقدر پوشش گیاهی در بالادست کم باشد در پایین دست و درون شهرها خسارات زیست‌محیطی و گاهی اوقات خسارات انسانی به وجود می‌آید. به همین دلیل است که در اکثر شهرهای کشور با کوچک‌ترین بارش باران با پدیده سیلاب روبه‌رو می شویم. نمونه عینی و بارز آن هم بارش‌های بهاری اخیر در کشور بود که سیلاب در اکثر شهرها به ویژه شهرهای شمالی کشور ایجاد شد. مثلا شهر فومن که باید از نظر سیستمی آمادگی‌های لازم را در مقابل بارش باران داشته باشد، دچار بحران شد.

پرویز کردوانی در ارتباط با دلایل وقوع سیلاب در کشور گفت: ما ۷ عامل برای ایجاد سیل در کشور داریم؛ بارش‌های تند و درشت در منطقه، پوشش گیاهی فقیر، خشکی خاک، شیب تند کوه‌ها، آب شدن ناگهانی برف‌ها، فاصله کم آبخیز تا آبریز و کمبود سد در برخی مناطق ضروری (نه در مناطقی مانند خوزستان که احداث بی‌رویه سد داشته‌ایم)، مهم‌ترین عوامل ایجاد سیلاب در کشور هستند.

وی با اشاره به اینکه اکنون در کشور با شرایطی روبه رو هستیم که حتی ممکن است؛ در زمان بارش باران کم نیز سیلاب رخ دهد، اظهار کرد: گرمایش زمین نظم آب و هوایی را بر هم زده و الگوهای بارندگی در هر منطقه را ازبین برده است. شاهدیم در مناطق خشک مانند منطقه ما که بارندگی معمولا کم رخ می‌دهد، اکنون بارندگی‌های شدید و اتفاقی روی می‌دهد، بنابراین همانگونه که برای وقوع زلزله تمهیداتی را می‌اندیشیم، از این به بعد باید برای بروز سیلاب نیز آمادگی لازم را داشته باشیم.

این جغرافیدان افزود: حال در چنین شرایطی که با مشکل کم آب در کشور روبرو هستیم، باید تمهیداتی بیاندیشیم تا بتوانیم از آب این سیلاب‌ها استفاده کنیم. در واقع باید در بالادست و ارتفاعات آبخیزداری کنیم، این در حالی است که آبخیز داری در کشور ما به درستی انجام نمی‌شود؛ اقدام دیگر ما باید آبخوان‌داری در دشت‌ها با ایجاد استخر و چاه باشد که متاسفانه آن هم در کشور ما به درستی انجام نمی‌شود، زیرا دولت معمولا این گونه طرح‌ها را به شرکت‌های مهندسین مشاور می‌سپارد.

کردوانی در مورد علت وقوع سیلاب‌های اخیر در استان ایلام گفت: بخشی از علت سیلاب‌های اخیر به اشتباهات وزارت نیرو باز می‌گردد، گاهی کانال‌های سیمانی که احداث می‌کنند و یا پل‌هایی که می‌سازند، دچار مشکل است و سبب می‌شود در زمانی که آب بیش از اندازه کانال است به مجاور آن انتقال پیدا کند و سبب بروز چنین اتفاقاتی شود.

 

ایلنا